Projekt Gimnazjum nr 13 im.Unii Europejskiej
"Śladami wrocławskich Żydów"
POMNIK BOHATERÓW GETTA WARSZAWSKIEGO
W dniu 19 kwietnia 1963 r. z okazji obchodów dwudziestej rocznicy powstania w getcie warszawskim w centralnej części placu uroczyście odsłonięto pomnik poświęcony pamięci powstańców walczących w getcie. Pomnik ma bardzo prosta formę, tworzą go granitowa ścina z napisem 1943 kwiecień 1963 oraz leżąca przed nią płyta z napisem w języku polskim ijidysz o treści Bojownikom Getta Warszawskiego, bojownikom za naszą i waszą wolność, społeczeństwo Wrocławia.
Projekt pomnika opracowali wrocławscy działacze Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów. .
Tablica upamiętniająca zgromadzenie Żydów na placu Synagogi pod Białym Bocianem oraz wywiezienie ich do obozów zagłady.
POMNIK NA PLACU PO NOWEJ SYNAGODZE (NA WYGONIE) (uL. ŁĄKOWA)
Podczas tzw. nocy kryształowej (09/10.11.1938) Niemcy wysadzili wybudowaną w 1872 r. Nową Synagogę (zwaną również Synagogą na Wygonie) znajdującą się przy ówczesnej Angerstraße (obecnie ul. Łąkowa). Następnie rozebrano pozostałe po niej ruiny.
W 1998 r. podczas 60. rocznicy wydarzeń tzw. nocy kryształowej, w miejscu gdzie znajdowała się synagoga, został odsłonięty symboliczny pomnik w kształcie macewy z dwiema bocznymi kamiennymi płytami. Na środkowej macewie umieszczono wizerunek zniszczonej synagogi oraz inskrypcję w języku polskim:
Wydali na pastwę ognia świątynię twoją aż do gruntu zbezcześcili siedzibę Twego imienia (Ps 74,7).
W tym miejscu stała do 9 listopada 1938 największa synagoga gminy żydowskiej we Wrocławiu. Tej nocy została ona spalona przez zbrodniczy reżim hitlerowski. Z tym aktem zniszczenia rozpoczął się mord Żydów wrocławskich, dzieci, kobiet i mężczyzn. Błogosławiona ich pamięć.
Na bocznych tablicach umieszczono te same słowa, wypisane w językach hebrajskim i niemieckim.
Źródła:
fotografie: Maja Florczak, Marika Klarman, Weronika Jaros, Zuzanna Kołacz
https://pl.wikipedia.org/wiki/Synagoga_Pod_Bia%C5%82ym_Bocianem_we_Wroc%C5%82awiu
https://pl.wikipedia.org/wiki/Plac_Bohater%C3%B3w_Getta_we_Wroc%C5%82awiu
http://radioszczecin.pl/245,443,milczace-przywiazanie-do-ludzi
Pomniki i tablice pamiątkowe.
Pamiątkowe złote cegiełki wmurowane w chodnik przy domu przy ul. Świdnickiej, zamieszkiwanym przez osoby żydowskiego pochodzenia.
Idea wmurowywania kamieni "Stolperstein" powstała w 1993 roku.
Gunter Demnig
wmontował wówczas przed jednym z kościołów
w Kolonii, gdzie przypomniał o losach zamordowanych Romów i Sinti. Rok później wbił je próbnie w kolońskie chodniki. Za motto przedsięwzięcia służy mu cytat z Talmudu, mówiący, że osoba zostaje zapomniana tylko wtedy, gdy zapomina się jej imię.
Tablica upamiętniająca Willego Cohna wrocławskiego historyka i kronikarza, autora
Żadnego prawa - nigdzie. Dziennik z Breslau 1933-1941.
Tablica poświęcona wybitnym twórcom Teatru Żydowskiego Jakubowi Rotbaumowi i Lii Rotbaum
Tablice upamiętniające Edytę Stein