Projekt Gimnazjum nr 13 im.Unii Europejskiej
"Śladami wrocławskich Żydów"
Budynek tej szkoły został wybudowany w roku 1908.
Początkowo był to dom dla żydowskich dzieci wymagających specjalnej opieki. W 1889 r. powstał we Wrocławiu Związek na Rzecz Wychowania Dzieci Żydowskich Wymagających Opieki (Verband zur Erziehung hilfsbeduerfiger israelitischer Kinder). Podopieczni pochodzili z bardzo ubogich rodzin lub ze środowisk, których atmosfera godziła w dobro dziecka.
W 1907 r. władze gminy żydowskiej we Wrocławiu przyznały tej organizacji dotację 5000 marek a zarząd Związku podjął decyzję wybudowania własnego domu. Podstawę funduszu budowlanego stanowił wielki legat bogatego kupca Marcusa Fuchsa w wysokości 100 000 marek. Fuchs podarował również Związkowi teren przy ul. Pereca 3 (wówczas Rehdigerplatz), a budynek został zrealizowany według projektu R. i P. Ehrilichów.
Dom stanął na posesji o powierzchni ok. 2000 m kw z tego 630 m kw. zajęła sama budowla.Trzypiętrowy gmach był cofnięty w głąb parceli i od strony placu pozostał spory obszar obsadzony zielenią.
Prace budowlane ukończono w październiku 1908 r., a otwarcie placówki nastąpiło prawdopodobnie w grudniu tegoż roku.
Nie znane są losy tego zakładu, prawdopodobnie uległ likwidacji po I wojnie światowej, być może w wyniku kłopotów finansowych.
W 1920 r. w budynku przy pl. Pereca 3 powstała Żydowska Szkoła Powszechna, która istniała tu do II wojny światowej.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej Wrocław stał się jednym z głównych centrów osadnictwa żydowskiego na Dolnym Śląsku. Już w 1945 r. Wojewódzki Komitet Żydowski podjął decyzje o uruchomieniu trzyklasowej szkoły w budynkach przy ulicy Włodkowica. Zajęcia rozpoczęły się 10 stycznia 1946 r. Było 46 uczniów i trzech nauczycieli. Liczba uczniów wzrastała bardzo szybko w miarę napływu nowych osadników. Oprócz przedmiotów ogólnych nauczano jidysz i hebrajskiego, a od klasy trzeciej również historii Żydów. Brakowało jednak podręczników oraz kadry pedagogicznej, jak równiez miejsca dla nowych uczniów.
Po niezbędnych remontach rok szkolny 1946/47 rozpoczął się już w nowej siedzibie przy ul Pereca, w budynku dawnej Żydowskiej Szkoły Powszechnej.
Siedmioklasowej szkole podstawowej nadano imię Szaloma Alejchema. Placówka działała do likwidacji w 1968 r. Razem z nauką szkolną uruchomiono świetlicę dla dzieci. Już w drugim roku działalności zdecydowano się przekształcić szkołę im. Alejchema w pełną podstawówkę oraz liceum ogólnokształcące (VII Liceum Ogólnokształcące). Przejęcie szkoły przez państwo nastąpiło w 1949 r. oraz ustalenie profilu nauczania – obok normalnego programu szkolnego w dalszym ciągu prowadzono naukę języka jidysz oraz historii Żydów .
W szkole pracowali wybitni nauczyciele, tacy jak: pan Cypelewicz, pani Toporowska, pani Cukerman, pani Papiermacher, pan Goldsztajn,Marek Web a nastepnie Dawid Falkowicz.
Poniżej zdjęcie uczniów
Była to największa żydowska placówka oświatowa nie tylko na terenie Dolnego Śląska, ale w całej Polsce. W latach następnych frekwencja wahała się między 38 (1958/59) i 113 (1961/62) uczniami, w ostatnim roku istnienia szkoły (1967/68) wyniosła 29 uczniów, szkołę zlikwidowano w 1968 r.
Przez wiele lat w budynku szkoły działała instytucja oświatowa dla dzieci niepełnosprawnych. Nie było na budynku żadnego śladu, kto zbudował budynek szkoły i kto ją użytkował w przeciągu tak wielu lat.
Źródła:
http://www.etzchaim.pl/szkola/historia/
