Projekt Gimnazjum nr 13 im.Unii Europejskiej
"Śladami wrocławskich Żydów"
KLARA SACHS
Córka Leopolda i wnuczka Moritza Sachsa, była spadkobierczynią zarówno fortuny jak i zamiłowań artystycznych Sachsów. Aktywna animatorka życia miejscowej elity kulturalnej.
Dorastała w majątku Maślice nad rzeką Ślężą, gdzie zetknęła się po raz pierwszy z najwybitniejszym śląskim portrecistką tamtych czasów Ernstem Reschem. Był słynnym portrecista elity wrocławskiej, która zamawiała u niego portrety rodzinne, podobnie robili rodzice Clary Sachs.
Miała gruntowne wykształcenie studiowała na prywatnych studiach we Wrocławiu ( u H. Bayera i K. Schirma ( Pracownie Mistrzowskie Malarstwa Krajobrazowego i Rzeźby przy Śl. Muzeum Sztuk Pięknych), w Berlinie ( około 1880) Monachium i Paryżu ( od 1903). Należała do zwolenników nowej sztuki skupionej wokół domu Neisserów i czasopisma „Die Eule”. Zauroczona twórczością Cezanna. W początkach XX wieku kontynuując rodzinne tradycje, skupiła wokół siebie krąg przyjaciół, wybitnych artystów i intelektualistów. Ulubionym miejscem ich spotkań była „Cafe Fahring” mieszcząca się na parterze okazałej kamienicy Sachsów. Można było w niej spotkać historyka sztuki Ericha Klossowskiego, malarza Eugena Spiro, jego siostrę Baladine, pierwszą żonę Spiro, aktorkę Tillę Dusieux. Odbywały się tu też spotkania Związku Przyjaciół Żydowskiej Muzyki i Sztuki. Przedstawicielka wrocławskiego impresjonizmu. Tematem jej pasteli, rysunków i impresjonistycznych olei były przede wszystkim pejzaże i kwiaty.
Od 1905 roku mieszkała i prowadziła galerie w pałacyku myśliwskim należącym do małżeństwa Neisserów na Zalesiu ( ul. Kochanowskiego 11). Był to jeden z największych salonów kultury i sztuki we Wrocławiu, miejsce spotkań artystów, mecenasów sztuki, przedstawicieli elity finansowej miasta. Skupiało się tu i kwitło bogate i stojące na wysokim poziomie życie naukowe, teatralne, muzyczne i artystyczne miasta Breslau przełomu XVIII i XIX wieku. I to dzięki takim ludziom jak ona i jej podobnym miasto przełomu XIX i XX wieku z prowincjonalnego ośrodka artystycznego staje się jednym z najbardziej nowoczesnych w Niemczech.
Dobrym znajomym Clary Sachs był Eugen Spiro
Clara była reprezentantką we Wrocławiu nowych tendencji w malarstwie z końca XIX wieku. Tematem jej impresjonistycznych obrazów były przede wszystkim pejzaże i kwiaty. Zafascynowana naturą światła i barw dążyła do oddania zmysłowych ulotnych momentów uciekających chwil. Zarówno w twórczosci Clary Sachs jak i Eugena Spiro nie ma zbyt wieleu wątków żydowskich . Clara była kosmopolitką , posiadała zarówno żydowską jak i niemiecką tożsamość. Bardziej funkcjonowała jako artystka kosmopolityczna ze względu na podróże jak i wykształcenie niż artystka żydowska.
Po śmierci została pochowana w grobowcu rodzinnym przy ul. Ślężnej.
Wiosną 1921 roku dwa miesiące po śmierci Clary Sachs w galerii T. Lichtenberga przy ulicy Świdnickiej otwarto wystawę jej prac. Pokazano również portrety malarki wykonane przez jej przyjaciół – Eugena Spiro, Fritza Erlera, Ericka Klossowskiego. O ekspozycji pisał we wrocławskiej prasie znany rysownik Siegfried Loboschin. ( Breslauer Zeitung- Morgenblatt nr. 112 z 3 marca 1921 roku.). Podczas oblężenia Festung Breslau ogień pochłonął wiele prac wrocławskich artystów, być może taki los spotkał część obrazów Clary Sachs. Obecnie obraz jej autorstwa „ Kwiaty” znajduje się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, „ Park Świebodzki „ w prywatnej kolekcji Jana Trzosa z Opola. Muzeum Narodowe we Wrocławiu posiada również fotografie przedstawiającą Clarę na tle obrazów w galerii, którą prowadziła. Część obrazów Clary Sachs jak również część kolekcji dzieł sztuki należących do rodziny znajduje się dziś w rekach potomków artystki.
W dobie rządów nazistowskich wszelkie dobra zostały rodzinie Sachsów skonfiskowane na mocy ustaw antyżydowskich a przedstawiciele rodziny wyjechali za granicę. W maju 2010 roku na uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy Willego Cohna z Kolonii przybyli krewni Clary Sachs.
Eugen Spiro ( ur. 1874 we Wrocławiu, zm. 1972 w Nowym Jorku).
Urodzony we Wrocławiu w rodzinie kantora synagogi Pod Białym Bocianem. Należał do najbardziej znanych malarzy XX wieku wywodzących się z tego miasta. Bywał w posiadłości Neisserów. Po pobytach we Francji u Clary Sachs w twórczości Spiro pojawił się pejzaż.Eugen Spiro w wieku lat 16 wyróżniającymi się zdolnościami rysunkowymi, trafił, jako uczeń rysownik do firmy Moritza Sachsa w Rynku 32. W swoich wspomnieniach pisał o pracy u Sachsa: Kiedy mnie nie obserwowano najchętniej siedziałem przy oknie i rysowałem przepiękny stary wrocławski Ratusz”. Projektantem mody damskiej nie został, zwolniono go po dwóch tygodniach.
Eugen Spiro, urodzony Eugen Spiro był malarzem niemieckie i amerykańskie. Urodził się w rodzinie żydowskiej we Wrocławiu. W 1904 Spiro był krótko żonaty z aktorką słynnego Tilla Durieux, który później ożenił ważną marszand Paul Cassirer.
Urodzony : 18 kwietnia 1874, Wrocław
Zmarł : 26 września 1972, Nowy Jork, Nowy Jork, Stany Zjednoczone
Małżonek : Tilla Durieux (m 1904/06).
Rodzeństwo : Baladine Klossowska
Bratankowie : Balthus , Pierre Klossowski
Miał firmę zawodową dla odzieży damskiej w Breslau. Po czym Spiro studiował od 1892 do 1894 roku malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych i Stosowanej we Wrocławiu. Potem dołączył do Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Spiro pracował jako uczeń Franz von Stuck, profesora Akademii w studiu Villa Stuck w 1897 roku W tym samym roku został odznaczony Sapiro prywatną stypendium na studia we Włoszech przez rok.
ŹRÓDŁO:
https://www.google.pl/#q=eugen+Spiro
http://www.askart.com/artist/Eugene_Spiro/29644/Eugene_Spiro.aspx#
